در این مقاله از لوکس دکوراسیون قصد داریم به یکی از مهم ترین فاکتورهای کیفی در انتخاب مصالح ساختمانی بپردازیم: عایق بودن در برابر صدا. بلوک هبلکس، که به عنوان یکی از مصالح سبک، مقاوم و مدرن در صنعت ساخت وساز شناخته می شود، سال هاست جایگاه ویژه ای در دیوارچینی ساختمان ها پیدا کرده است. اما آیا این بلوک ها در برابر نفوذ صدا نیز عملکرد قابل قبولی دارند؟ تست صدا در بلوک هبلکس چگونه انجام می شود و نتایج آن چه چیزی را نشان می دهد؟ اگر در حال انتخاب مصالح برای دیوار داخلی، پارتیشن یا نمای خارجی هستید، این مقاله به شما کمک می کند تا با دیدی بازتر تصمیم بگیرید.
بلوک هبلکس چیست؟
بلوک هبلکس یا همان بلوک AAC (Autoclaved Aerated Concrete)، نوعی بتن گازی سبک است که از ترکیب سیمان، پودر آلومینیوم، سیلیس و آهک ساخته می شود. این مصالح در کوره های اتوکلاو تحت فشار و دمای بالا عمل آوری می شوند تا ساختاری متخلخل اما مقاوم پیدا کنند. حفره های هوای داخل هبلکس علاوه بر کاهش وزن و افزایش عایق حرارتی، نقش مهمی در خاصیت جذب و شکست امواج صوتی دارند.
اهمیت تست صدا در مصالح ساختمانی
امروزه یکی از دغدغه های اصلی در پروژه های مسکونی، تجاری، آموزشی و حتی درمانی، کنترل انتقال صوت میان فضاهاست. صدای تلویزیون واحد کناری، گفت وگوی همسایه یا صدای پا از طبقه بالا، همگی می توانند آرامش ساکنان را مختل کنند. در این میان، انتخاب مصالحی که عملکرد صوتی مناسبی داشته باشند، نقش مهمی در کیفیت نهایی پروژه ایفا می کند.
تست صدا بر روی مصالح، روشی علمی برای ارزیابی میزان کاهش صدا از طریق یک دیوار یا سطح است. این تست معمولاً با استفاده از تجهیزات خاص و طبق استانداردهای بین المللی مانند ISO 140 و ISO 717 انجام می شود و نتیجه آن با واحدی به نام dB (دسی بل) گزارش می گردد.
تست صدا بلوک هبلکس چگونه انجام می شود؟
فرآیند تست صدا روی بلوک هبلکس معمولاً در دو حالت بررسی می شود:
- کاهش صدای هوابرد (Airborne Sound Insulation): مربوط به امواجی که از طریق هوا منتقل می شوند مانند صحبت کردن، تلویزیون یا موسیقی.
- کاهش صدای ضربه ای (Impact Sound Insulation): مرتبط با صداهای ناشی از ضربه، مانند راه رفتن یا جابه جایی اشیاء.
تست کاهش صدای هوابرد معمولاً با ساخت یک دیوار نمونه از بلوک هبلکس در یک آزمایشگاه آکوستیک انجام می شود. دو اتاق مجزا با دیوار مشترک از هبلکس ساخته می شود، در یک اتاق منبع صوتی قرار می گیرد و در اتاق دیگر با استفاده از میکروفون های حساس شدت صدای عبوری اندازه گیری می شود.
نتایج آزمایش های آکوستیکی روی هبلکس
بر اساس تست های معتبر آزمایشگاهی، دیوارهایی که از بلوک هبلکس با ضخامت ۲۰ سانتی متر ساخته می شوند، معمولاً بین ۳۷ تا ۴۵ دسی بل کاهش صدا را ارائه می دهند. این مقدار بستگی به نوع اجرا، ملات مورد استفاده، ضخامت دیوار و پوشش نهایی دارد.
در صورت استفاده از پوشش گچ یا گچ و خاک، عملکرد صوتی حدود ۲ تا ۴ دسی بل بهبود می یابد. همچنین، افزودن یک لایه عایق مانند پشم سنگ یا ترکیب آن با لایه های خشک (drywall) می تواند کاهش صدای هوابرد را به بیش از ۵۰ دسی بل افزایش دهد، که در محدوده عالی برای مصارف مسکونی قرار می گیرد.
مزایای صوتی بلوک هبلکس
- ساختار سلولی و حفره دار: این ویژگی به جذب بخشی از امواج صوتی و جلوگیری از انتقال آن کمک می کند.
- چگالی متوسط و ضخامت کافی: به خصوص در ضخامت های بالاتر از ۱۵ سانتی متر، عملکرد خوبی در کاهش صدا دارد.
- امکان ترکیب با سایر عایق ها: به راحتی می توان با افزودن لایه های مکمل، عملکرد آکوستیکی دیوار را ارتقا داد.
- کاهش صدای کوبه ای: به ویژه در طبقات و دیوارهای مشترک، در ترکیب با کف سازی استاندارد، نتیجه خوبی حاصل می شود.
محدودیت های عایق صوتی در بلوک هبلکس
در حالی که بلوک هبلکس عملکرد قابل قبولی در برابر صدا دارد، اما به خودی خود نمی تواند تمام نیازهای آکوستیکی پروژه های حساس را پاسخ دهد. مهم ترین محدودیت ها عبارتند از:
- در ضخامت های پایین تر (۱۰ و ۱۲.۵ سانتی متر) کاهش صدا به کمتر از ۳۵ دسی بل می رسد که برای اتاق خواب یا اتاق کودک مناسب نیست.
- اتصال نامناسب بین بلوک ها یا عدم اجرای درزگیری استاندارد باعث نفوذ صدا از لابه لای بلوک ها می شود.
- در صورت نداشتن پوشش نهایی مناسب مانند گچ یا عایق اضافی، بازتاب صدا افزایش می یابد.
مقایسه عایق صوتی هبلکس با سایر مصالح
| نوع دیوار | کاهش صدای هوابرد (دسی بل) | توضیح |
|---|---|---|
| دیوار آجری ۲۰ سانتی متر با گچ | ۴۵ تا ۴۸ | عملکرد خوب، وزن بالا |
| دیوار بلوک هبلکس ۲۰ سانتی متر با گچ | ۴۰ تا ۴۵ | سبک تر، نصب سریع تر |
| دیوار کناف با پشم سنگ | ۵۰ تا ۵۵ | سبک، نیاز به اجرای دقیق |
| دیوار بلوک سیمانی توخالی | ۳۰ تا ۳۵ | ضعیف در عایق صوتی |
ترفندهایی برای بهبود عایق صوتی در دیوارهای هبلکس
- استفاده از ملات نازک و با کیفیت برای اتصال بهتر بلوک ها
- اجرای دقیق بندکشی و پر کردن تمام درزها
- استفاده از پوشش نهایی گچ با ضخامت مناسب
- افزودن لایه پشم سنگ یا فوم پلی اتیلن در پشت دیوارهای داخلی
- اجرای دیوار دو لایه با فضای خالی بین آن ها برای پروژه های خاص
- جلوگیری از ایجاد سوراخ، محل عبور کابل یا لوله بدون عایق
اشتباهات رایج در اجرای دیوارهای آکوستیک هبلکس
- استفاده از ملات نامرغوب یا بیش از حد ضخیم
- عدم درزگیری کامل به ویژه در اطراف قاب در و پنجره
- نادیده گرفتن پوشش نهایی مناسب برای تقویت عایق صوتی
- استفاده از ضخامت پایین تر برای دیوارهای مشترک
- سوراخ کاری غیراصولی و بدون بازسازی آکوستیک سطح
- اجرای دیوار در شرایط رطوبتی بدون عایق کاری لازم
تجربه شخصی در اجرای دیوارهای هبلکس با هدف عایق صوتی
در یکی از پروژه های تجاری واقع در منطقه ای پرترافیک، به منظور ایجاد اتاق جلسات با حداکثر عایق صوتی، از دیوارهای بلوک هبلکس با ضخامت ۲۰ سانتی متر استفاده کردیم. در ابتدا به دلیل صرفه جویی، پیشنهاد استفاده از بلوک های سبک تر ارائه شده بود اما با توجه به نیاز به کاهش صدا، تصمیم گرفتیم از هبلکس استاندارد همراه با پوشش دو لایه گچ و پشم سنگ استفاده کنیم. نتیجه فوق العاده بود. شدت صدای بیرون تا حد قابل توجهی کاهش یافت و رضایت کاربران نهایی اتاق ها بسیار بالا بود. نکته کلیدی در موفقیت پروژه، اجرای بسیار دقیق درزگیری و پوشش نهایی بود که نقش اساسی در نتیجه ایفا کرد.
جمع بندی
بلوک هبلکس به عنوان یکی از مصالح مدرن، علاوه بر ویژگی هایی همچون وزن سبک، مقاومت در برابر زلزله و سرعت اجرای بالا، در زمینه کاهش انتقال صدا نیز عملکرد قابل قبولی دارد. البته عایق صوتی بودن آن نسبی است و به ضخامت، نوع اجرا و پوشش نهایی بستگی دارد. اگر در اجرای پروژه های ساختمانی خود به دنبال مصالحی هستید که هم سبک و اقتصادی باشند و هم عملکرد آکوستیکی مناسبی ارائه دهند، هبلکس انتخاب خوبی است. ولی اگر نیاز به عایق صوتی بسیار بالا دارید، توصیه می شود از ترکیب آن با لایه های مکمل مانند پشم سنگ یا سیستم کناف استفاده کنید.
سوالات متداول درباره تست صدا در بلوک هبلکس
آیا بلوک هبلکس برای عایق صدا مناسب است؟
بله، به ویژه در ضخامت های بالاتر از ۱۵ سانتی متر و در صورت اجرای دقیق.
آیا با اضافه کردن پوشش گچ یا پشم سنگ، میزان عایق صدا افزایش می یابد؟
بله، این پوشش ها می توانند بین ۳ تا ۱۰ دسی بل کاهش صدای بیشتر ایجاد کنند.
برای دیوار بین اتاق خواب و سالن پذیرایی، هبلکس کافی است؟
در ضخامت ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر و با پوشش مناسب، بله. ولی برای حداکثر عملکرد، توصیه به استفاده ترکیبی با پشم سنگ می شود.
آیا بلوک هبلکس در برابر صدای کوبه ای نیز مؤثر است؟
به تنهایی محدود است، اما در ترکیب با سیستم های کف سازی مناسب، عملکرد بهتری دارد.
هزینه اجرای دیوار هبلکس چقدر است؟
هزینه ها بستگی به ضخامت بلوک، نوع ملات، هزینه اجرا و متراژ دارد. معمولاً از متری ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان متغیر است.
