تهویه مطبوع که عبارتند از تامین هوای خنک یا گرم مورد نیاز هر فصل که دمای راحتی ساکنین آپارتمان ها است، امکان رفاه و آسایش افراد حاضر در آن آپارتمان را فراهم می کند. پر واضح است که استفاده از تجهیزات و تاسیسات سرمایشی و گرمایشی یا کانال کشی و لوله کشی مورد نیاز جهت تامین این تهویه مطبوع الزامی بوده و هزینه های بالایی را در بر می گیرد.
مضاف بر آن که انتخاب سیستم تهویه مطبوع صحیح و کارآمد برای هر ساختمان با توجه به تعداد واحد های آپارتمانی آن، طوری که هزینه های بهینه ای را هم داشته باشد، نکته ای بسیار پر اهمیت است. هر چند در این پروسه هرگز نباید کیفیت را فدای کمیت و هزینه نمود. چرا که کیفیت تهویه مطبوع پروژه های ساختمانی هر پیمانکار و موفق از آب در آمدن آن سیستم می تواند رزومه موفقی برای آن شرکت یا شخص باشد و به نوعی نمونه های زنده و بازاریابی موفقی برای وی به شمار بیاید.
-
تهویه مطبوع غیرمرکزی: روش های قدیمی مانند وسایل گرمایشی گازسوز یا کولر های آبی و گازی
در آپارتمان هایی که تعداد واحد های مسکونی کمتر است و یا اصطلاحاً ساختمان سازی به صورت شخصی ساز انجام می شود، کارفرمایان ترجیح می دهند که کمترین هزینه ها را برای تاسیسات سرمایشی و گرمایشی ساختمان انجام دهند. در عوض بیشتر تمایل دارند که این هزینه ها را بر گردن خود مالکان آپارتمان ها بیاندازند. به عنوان مثال خود مالکان آپارتمان ها پس از خرید و ساکن شدن در آن واحد، اقدام به تهیه و نصب کولر یا بخاری مخصوص به واحد خود نمایند.
البته در حال حاضر هنوز هم روش های گرمایش از کف و استفاده از پکیج های گرمایشی جداگانه ویژه هر واحد آپارتمانی مرسوم است. این روش های قدیمی که مشکلات و دردسر های بسیاری برای خانواده ها و مالکان داشتند، کم کم رو به زوال و منسوخ شدن می روند. در همین راستا پیمانکاران پروژه های ساختمانی بر آن شدند تا سرمایش و گرمایش و تامین تهویه مطبوع ساختمان ها را از روش های مطمئن تر و بهینه تری انجام دهند.
ناگفته پیدا است که اغلب این روش های تهویه مطبوع مدرن به صورت سیستم های گرمایشی و سرمایشی مرکزی بوده و از طریق کانال کشی به هر واحد آپارتمانی انتقال پیدا می کنند. در ادامه به شرح و تفسیر بیشتری از این روش ها خواهیم پرداخت.
2- تهویه مطبوع مرکزی یا کانالی: (از طریق دستگاه های هواسازی مانند VRF، فن کوئل و داکت اسپلیت )
در این روش، سیستم تهویه مطبوع بر بستر کانال هایی عمل می کند که هوای خنک یا گرم مطبوع را به همه واحد های آپارتمانی رسانده و پخش می کند. در سیستم های تهویه مطبوع کانالی یا مرکزی، دستگاه هواساز ممکن است به صورت دو قسمتی یا یک قسمتی باشد.
منظور از یک قسمتی بودن این نوع تجهیزات آن است که کلیه دستگاه های تولید کننده آب سرد و یا گرم درون خود دستگاه هواساز طراحی و ساخته شده اند. به این معنی که لوله کشی بین دستگاه هواساز و تجهیزات تولید کننده آب سرد و گرم حذف شده است. از جمله این دستگاه ها می توان به دستگاه روف تاپ پکیج، ایرواشر، اکونوپک و دستگاه زنت اشاره نمود.
منظور از دو قسمتی بودن این تجهیزات آن است که پکیج نسبتاً بزرگ دستگاه هواساز به صورت مرکزی بر روی پشت بام یا در حیاط ساختمان نصب می شود.
این نوع سیستم ها دقیقاً مشابه فن کویل ها دارای لوله ها یا کویل هایی هستند که به وسیله لوله کشی به تجهیزاتی مانند بویلر، چیلر و دستگاه VRF مستقر بر روی بام یا موجود در موتورخانه وصل می شوند. عملیات سرمایش یا گرمایش هوا در این دستگاه ها مشابه فن کویل ها انجام می شود ولی با این تفاوت که اندازه بزرگ تری دارند و پس از سرد و گرم کردن هوا و تنظیم رطوبت آن، هوا را از طریق کانال کشی به تمام واحد ها و طبقات یا قسمت های مختلف یک سوله توزیع می کنند.
علاوه بر آن دارای کانال ورودی هوای تازه هستند و قادرند هوای تازه را در حجم مورد نیاز به ساختمان وارد کنند. جهت روشن شدن بهتر و بیشتر مکانیسم عملکرد هر کدام در ادامه به تفکیک به بررسی چند سیستم متداول تر می پردازیم:
2-1- تهویه مطبوع مرکزی با دستگاه داکت اسپلیت
هر دستگاه داکت اسپلیت از یک واحد یونیت خارجی، یک واحد یونیت داخلی و تعدادی لوله مسی، کانال و دریچه تشکیل شده است. یونیت خارجی که همان کندانسور است از یک کمپرسور و گاز مبرد تشکیل شده است که در قسمت بیرون ساختمان قرار دارد.
یونیت داخلی که همان هواساز است، در داخل ساختمان و در قسمت زیر سقف کاذب قرار داده می شود. نحوه ارتباط و اتصال این دو یونیت به یکدیگر از طریق لوله های مسی است. ضمن آن که برای انتقال هوا از یونیت داخلی به محیط از کانال کشی و دریچه های هوا استفاده می شود.
بنابراین در وهله اول اهمیت دارد که دستگاه داکت اسپلیت مناسب با یونیت داخلی و خارجی با کیفیت و پر بازده ای انتخاب و خریداری کنید. طوری که ظرفیت آن متناسب با حجم هوای مطبوع مورد نیاز همه واحد ها باشد. از سویی کانال کشی هوای مطبوع ساختمان شما از اهمیت بالا و ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل اهمیت دارد که این کار تاسیساتی را به شخص یا شرکت کاملاً متخصص و با تجربه بسپارید تا بتوانید بهترین بازدهی را در سرمایش و گرمایش از دستگاه داکت اسپلیت خود بگیرید.
از سویی دیگر انتخاب دریچه هوای با کیفیت و متناسب با نوع کانال کشی و حجم هوای درخواستی شما نیز تاثیر به سزایی در بهبود عملکرد تهویه مطبوع ساختمان شما دارد. ضمن اینکه برای دسترسی و بازدید سیستمهای تهویه مطبوع همیشه باید یک دریچه بازدید تاسیسات برای آنها در نظر بگیرید. در همین راستا دریچه های بازدید آلومینیومی در مدل های مختلف تولید می شوند که می توانید با جستجو در اینترنت آنها را مشاهده و بررسی کنید.
برای مثال شرکت صنعتی رحمتی از جمله آن شرکت هایی است که می تواند هم در زمینه مشاوره و اجرای کانال کشی و هم در زمینه انتخاب بهترین دریچه هوای ساختمان در خدمت شما باشد.
2-2- تهویه مطبوع مرکزی با دستگاه فن کوئل
ساختار فن کوئل از مجموع یک عدد فن و چند ردیف لوله خم شده یا کویل تشکیل شده است. نحوه عملکرد فن کویل به این شکل است که یک شیر برقی یا سوپاپ سونولوئیدی در ورودی کویل ها قرار می گیرد که جریان آب سرد و یا آب گرم ورودی به آن را کنترل می کند. دور فن هم با توجه به دمای مورد نیاز قابل تغییر است.
مکانیسم عملکرد فن کویل به این صورت است که هوای گرم در فصل تابستان با مکش فن وارد دستگاه شده و از اطراف کویلی عبور کرده و سرد می شود. در فصول سرد سال نیز آب گرم بویلر یا پکیج وارد کویل ها می شود و دمای آن افزایش می یابد. در این موارد هوای سرد توسط فن به داخل دستگاه مکش می شود و هوای گرم از فن کوئل خارج می شود.
به این ترتیب در روزهای گرم سال، آب سرد وارد لوله ها شده و لوله های مسی و پره های آلومینیومی آن سرد می شود. همزمان با گردش فن، هوا با این کویل های سرد برخورد کرده و دمای آن پایین می آید. در فصول سرد سال هم به جای آب سرد، آب گرم وارد کویل ها شده و این دفعه لوله های مسی و پره های آلومینیومی کویل، گرم می شود و در خروجی فن کوئل هوای گرم را دریافت می کنیم.
لازم به یادآوری است که به علت نصب شدن یونیت داخلی فن کوئل در قسمت زیر سقف کاذب ساختمان ها، بایستی به وسیله یک دریچه بازدید، دسترسی و بازدید های دوره ای این هواساز را فراهم آورد. از طرفی دیگر اصولاً دریچه های بازدید زیرفن کوئل، شامل یک دریچه هوا در قسمت جلویی فن کوئل هم می شوند که وظیفه دهش هوای سرد یا گرم را متناسب با فصل بر عهده دارد.
